Co warto przeczytać?

Warto rozpocząć od lektury trzech książek, które mają charakter wprowadzający w niełatwą dla nas kwestię terminologii teologicznej charakterystycznej dla Ojców. 

Po pierwsze książka G. BUNGE, Gliniane naczynia. Praktyka osobistej modlitwy według tradycji świętych Ojców, przekł. J. BEDNAREK, A. ZIERNICKI, Kraków 2011. Ojciec Bunge jest od ponad 40 lat pustelnikiem przy granicy szwajcarsko-włoskiej. Całe życie poświęcił badaniu Ojców, zwłaszcza Ewagriusza, jednak jego oczytanie, styl i pedagogiczny talent, uwrażliwią nas na najważniejsze problemy Filokalii. To doświadczenie wzbogaci lektura dwóch prac: T. ŠPIDLÍK, Duchowość chrześcijańskiego Wschodu. Przewodnik systematyczny, przekł. L. RODZIEWICZ, Kraków 2005 oraz tego samego autora: Modlitwa według tradycji chrześcijańskiego Wschodu, przekł. L. RODZIEWICZ, Kraków 2006. Ojciec Špidlík, przez długie lata profesor na Pontificio Instituto Orientale, cytując olbrzymie dossier tekstów potrafi w prostych słowach zwrócić naszą uwagę na podstawowe pojęcia. Cennym uzupełnieniem będzie lektura: P. EVDOKIMOV, Poznanie Boga w Kościele Wschodnim, przekł. A. LIDUCHOWSKA, Kraków 1996.

Historię tekstów, które ostatecznie weszły w skład Filokalii jak i zarys dziejów ruchu hezychastycznego opowiada w ciekawy sposób MNICH KOŚCIOŁA WSCHODNIEGO, Modlitwa Jezusowa. Jej początek, rozwój i praktyka w tradycji bizantyńsko-słowiańskiej, przekł. S. HIŻYCKI, Kraków 2015.

Rodzajem świadectwa są książki J.-Y. LELOUP, Słowa z Góry Athos. Duchowość mnichów z Góry Athos, przekł. W. SZLENZAK, TM 50, Kraków 2012 i tego samego autora: Hezychazm – zapomniana tradycja modlitewna, przekł. H. SOBIERAJ, wstęp I. TRZCIŃSKA, Kraków 1996.

Unikalną publikacją na polskim rynku jest studium przekrojowe przez wszystkie tomy greckiej Filokalii: K. LEŚNIEWSKI, „Nie potrzebują lekarza zdrowi…” Hezychastyczna metoda uzdrawiania człowieka, Lublin 2006.

Na końcu warto polecić książki poświęcone przede wszystkim zagadnieniu modlitwy, których lektura pomoże nam uchwycić wiele ukrytych w Filokalii rad: G.A. MALONEY, Modlitwa serca, przekł. T. WERNER, Włocławek (b.r) oraz dwie książki znanego badacza i tłumacza Filokalii na język angielski: K. WERE, Królestwo wnętrza, przekł. W. MISIJUK, Lublin 2003 oraz Tam skarb twój, gdzie serce twoje…, przekł. K. LEŚNIEWSKI, W. MISIJUK, Lublin 2011.